یدز چیه و چطوری اتفاق میفته؟
ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی، بیماری مزمن و تهدید‌کننده هست که توسط ویروس HIV با آسیب زدن به سیستم ایمنی، ایجاد میشه. HIV که از راه جنسی می‌تونه به افراد مختلف منتقل بشه؛ می‌تونه در توانایی بدن شما برای مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها اختلال ایجاد کنه. هم چنین این ویروس از طریق تماس با خون آلوده، یا از مادر آلوده به جنین در دوران بارداری و شیردهی می‌تونه منتقل بشه.
بدون درمان، ممکنه سال‌ها طول بکشه تا ویروس HIV به سلول‌های CD4 سیستم ایمنی حمله کنه و اون رو تضعیف کنه؛ پس دوره کمون این بیماری بسیار بالا هست.
علائم و نشانه‌های ایدز
علائم ایدز می‌تونه بسته به فازی که بیمار درآن قرار داره، متفاوت باشه. فازهای بیماری عبارت اند از:
عفونت اولیه یا HIV حاد: بعضی افراد می‌تونن علائمی مانند سرماخوردگی رو طی 2 تا 4 هفته بعد از ورود ویروس به بدن بروز بدن و درحقیقت در این فاز از بیماری هست که عفونت به راحتی بین افراد دیگه منتشر میشه. از علائمی که تو این فاز شایع هستن موارد زیر رو میشه نام برد:
- تب
- سردرد
- دردماهیچه‌ها و مفاصل
- راش‌های پوستی
- گلودرد
- بزرگی غدد لنفاوی علی الخصوص ناحیه گردن
- اسهال
- کاهش وزن
- سرفه
- تعریق شبانه
عفونت تاخیری یا HIV مزمن: تو این فاز ویروس در بدن حضور داره ولی ممکنه فرد علامتی از خودش بروز نده. این فاز می‌تونه چندین سال حتی طول بکشه؛ در واقع، اگه 8 تا 10 سال ویروس تو بدن باقی بمونه گفته میشه فرد مبتلا به ایدز هست. در فاز مزمن HIV، علائمی مثل موارد زیر بروز پیدا می‌کنن:
- تب و لرز مکرر
- ضعف و خستگی مفرط
- بزرگی غدد لنفاوی
- اسهال مزمن
- کاهش وزن
- عفونت و زخم‌های سفید و پایدار دهانی
- راش‌های پوستی
- نومونیه
- زونا
راه‌های انتقال ویروس HIV چیه؟
برای اینکه کسی به ویروس HIV آلوده بشه باید خون، مایع منی یا ترشحات واژن آلوده به این ویروس وارد بدن بشه. برخی از راه‌های انتقال این ویروس به شکل زیر هستن:
- داشتن رابطه جنسی با شرکای جنسی متعدد و نامعلوم
- استفاده از نیدل سرنگ آلوده
- انتقال خون
- هنگام بارداری و یا شیردهی توسط مادر آلوده به جنین
این ویروس در هوا و آب نیست و با حشرات هم منتقل نمیشه؛ هم چنین تماس‌های معمولی مثل بغل کردن یا دست دادن با فرد آلوده شما رو مبتلا نمی‌کنه.
فاکتورهای خطر ابتلا به ویروس HIV
هر کسی با هر سن و نژاد و جنسیتی می‌تونه به ویروس HIV یا ایدز مبتلا بشه؛ اما با داشتن فاکتورهای زیر این خطر چندین برابر میشه:
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده
- داشتن STI یا عفونت‌های مقاربتی
- استفاده از داروهایی با تزریق درون وریدی و سرنگ مشترک
عوارض ابتلا به ایدز
ویروس HIV سیستم ایمنی بدن رو ضعیف می‌کنه و باعث میشه فرد به راحتی درمعرض عفونت‌های مختلف یا حتی سرطان‌ها قرار بگیره. از جمله این عفونت‌ها عبارت اند از:
- PCP یا ذات الریه
- کاندیدیازیس یا برفک دهان
- توبرکلوزیس یا سل
- هرپس
- مننژیت
- توکسوپلاسموزیس
از جمله سرطان‌ها عبارت اند از:
- لنفوم
- سارکوم کاپوسی یا سرطانی شدن گره‌های لنفاوی
عوارض دیگر عبارت اند از:
- سندرم اتلاف که در اون وزن بدن به طرز ناباورانه‌ای کاهش پیدا می‌کنه
- عوارض عصبی مثل فراموشی، افسردگی، اضطراب و اختلال در راه رفتن
- اختلالات کلیوی مانند تفروپاتی مرتبط با HIV
- اختلالات کبدی
پیشگیری از ایدز
واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به ایدز وجود نداره ولی با محافظت کردن خود دربرابر عوامل خطرزا می‌تونین به راحتی از ابتلا به ویروس HIV درامان باشین. برخی ازگام‌هایی که می‌تونه به شما در این راه کمک کنه شامل موارد زیر هستن:
- مصرف داروهایی که به پیشگیری کمک می‌کنن
- از ختنه پسر بچه‌های کوچیک غافل نشید
- از لوازم حفاظتی هنگام رابطه جنسی استفاده کنین
- از سرنگ تمیز برای تزریق بهره ببرین
